ახლა ღამეა და ვარსკვლავები ზეცას ჭორფლივით აყრია შუბლზე... მე მაგიდასთან ვზივარ ძვირფასო, და ჩემს წინ სუფთა ქაღალდებს ვუმზერ.
აწმყო, წარსული და მომავალი დამდგარან ჩემი ფიქრების ზღურბლზე.
ძალიან მშვიდ და იდუმალ ღამეს ჩასძინებია ატმის მკლავებზე... თავში ტრიალებს ათასი კითხვა და ყველა თავის პასუხს დაეძებს.
არ შემხვედრიხარ, არ მინახიხარ, ალბათ იქნება ათასი წელი, ათასი წელი იქნებ ცოტაა, ან იქნებ არის ძალიან ბევრი.
მე ახლა მხოლოდ სიზმარში მახსოვს შენი უძირო თვალების ფერი.

ეს ყველაფერი ადრე დაიწყო, ადრე ძალიან, ძალიან ადრე, როცა თებერვლის მსუსხავი ქარი ეხეთქებოდა გათოშილ ჭადრებს,
როს ცხოვრებიდან შენ ჭრიდი დღეებს, ვით რეჟისორი ფირიდან ჭრიდეს ფილმისთვის ყოვლად უვარგის კადრებს.
იმდენად ახლოს მოვედი შენთან, რომ უსასრულოდ აღმოვჩნდი შორი, მერე ვიღაცამ შეთხზა რაღაცა, შენც კარგად იცი, მე რომ არ გითხრა, როგორ ვრცელდება ქალაქში ჭორი!

გახსოვს? - ცისფერი ხეობის გასწვრივ მზერა შველივით მორბოდა შენსკენ და მოწმენდილი ივნისის ზეცა ირეკლებოდა მდინარის ფსკერზე...
ქუჩაში იყო იმდენი ხალხი, მეჩვენებოდა, რომ იმ საღამოს სადღაც გარბოდა დამფრთხალი ქუჩა...
ჩვენ მივდიოდით.
მე შევაგებე აბაზიანი ქუჩის კუთხეში მათხოვრის მუჭას.

გახსოვს? – ოთახში იმ გაზაფხულზე ძალიან წითლად ჰყვაოდა ბალბა, შენ დაიღალე იმ ბალბის ცქერით, შენ საერთოდაც გადაიღალე, გადაიღალე და გამეცალე,
მე კი სულ შენთან ვიქნები ალბათ...
შენ გიხაროდა შენი არსება. შენ ის გეგონა შენი ერთგული ვინც მოგიტანდა თავის სიყვარულს მარტში მანეთად ნაყიდ იებად,
(კი, ზღვაც ამაყობს თავის ხმაურით, მაგრამ იცოდე, ზღვა სხვა არის და ზღვას ყველაფერი ეპატიება).
ჩემი ფიქრები უბრალო გოგოს რაღაც უცნაურ შუქით გმოსავდნენ და მაღონებდა ძალიან ხშირად, რაც არ ვიცოდი მე შენს შესახებ,
რაც შენ აკეთე ჩემთან მოსვლამდე.

რატომ გეგონა, რომ მე სათქმელი დაგიგვიანე?! შენ ვერ მიმიხვდი, ჩემი სათქმელი ადრევე გითხარ და ვერ ამჩნევდი, რომ მე შენგან ველოდი პასუხს, რომ მე ქცეული ვიყავი კითხვად...
მე სიყვარული ვიცი, რაც არის, ძალიან კარგად ვიცი, რაც არის, მაგრამ არ ვიცი შენ როგორ გითხრა!
და თუ ქამანდი გამოვდე სიტყვას, მოვალ და უცებ ყველაფერს გეტყვი,
- არა!
არ არის ის სიყვარული, რასაც საერთოდ მას უწოდებენ,
ის არის ბევრად იმაზე მეტი!...

მე გადმოვედი იმ ბილიკიდან და ახლა სულ სხვა ბილიკზე ვდგები, დღეს ჩვენი გზები ისე გაიყო, ვით ნატახტართან იყოფა გზები.
მე კარგად ვიცი, ვიცი თუ ვხვდები, რომ შენ აღარსად არ მელოდები, ალბათ ეს არის იმის მიზეზი, რომ უმიზეზოდ ხშირად ვღონდები,
განმეორდება ეს ყველაფერი, ოღონდ ჩვენ აღარ განვმეორდებით...

შენ გაფრინდები, შენ დამშორდები, ახლაც შენ ჩემთვის არა გცალია, გთხოვ მაპატიო, რომ მე მიყვარდი და რომ მიყვარხარ ახლაც ძალიან!
ალბათ სჯობია ნანატრი ბაღი კაცმა იხილო მხოლოდ გარედან და გულგრილობა, შენი თუ სხვისი, ავი ძაღლივით გებას კარებთან. ღობის გარედან ჰკრეფდე ნაყოფებს და დასახევი გზა გქონდეს უკან, ანდა ზევიდან ჭვრეტდე ყველაფერს, ვით მაგიდაზე გადაშლილ რუკას.
სჯობია კაცმა ნანატრი ბაღი მუდამ იხილო მხოლოდ გარედან და საკუთარი ცივი გონება ერთგულ ძაღლივით გებას კარებთან,
მაგრამ პირველად როცა შევედი, მე ვერ ვხვდებოდი ამ სიბრძნეს მაშინ, მე არც დღესა მაქვს ცივი გონება და კვლავ თამამად შევდივარ ბაღში;

გვირილებს ვკრეფდი იმ დღეს ფერდობზე, უცებ გაწვიმდა და დაიქუხა, სადღაცას მუხას დაეცა მეხი. შეშინებული გამოვიქეცი და მე რომ უნდა მომეძღვნა შენთვის, იმ ყვავილს ალბათ დავადგი ფეხი!..

მორჩა! დაეშვა სცენაზე ფარდა, თოვლმა წაშალა სუყველა კვალი, ახლა ვმკითხაობ, მინდა გავიგო ხვალ რა იქნება,
ნეტა რას ნიშნავს გულის ბიჭი და აგურის ქალი?
პასუხისათვის ნუ გაირჯები, მე არაფერი მიკითხავს შენთვის. ალბათ არსებობს ისეთი რაღაც, საკუთარ თავსაც ვერასდროს ეტყვი.
ყველა პასუხი ბოლოს და ბოლოს უნდა ისევე გადიქცეს კითხვად, მე დავიღალე ამდენი ძებნით და ძლივს ვიპოვე საჭირო სიტყვა!..

ასეა თურმე, თუ რამ გაწუხებს, როცა იქნება, უნდა დაჯდე და ვინმეს – ყველაზე ძვირფასს მისწერო...
არა! შეცდომა არ მეორდება! თუ მეორდება - საბედისწეროდ!
არა! ვერასდროს ვერ დავივიწყებ მე იმ შემთხვევებს და იმ შეცდომებს. მე ისევ მინდა შენთან ვიყო და შენ ჩემი ისევ ისე გესმოდეს,
მაგრამ მე ვიცი, ჩემო ძვირფასო, რომ ეს არასდროს განმეორდება,
ვერ დავიბრუნებ წარსულს ვერასდროს და ფიფქსაც ფიფქი მანამდე ჰქვია, სანამ მიწაზე დაეცემოდეს.

ბოლო დროს ბევრი საქმე გაგიჩნდა და საიდუმლოც გაგიჩნდა ბევრი.
მე შენთვის ისე ზედმეტი გავხდი, როგორც ასანთის დამწვარი ღერი.
შენ ახლა ცივი მარმარილო ხარ, მე კი მინდა რომ ეს მარმარილო მაძებნინებდეს დაკარგულ სითბოს და თუ ვიპოვი ოდესმე მაინც, ისე გამათბოს და მომეფეროს, არ დამიკარგავს არასდროს თითქოს,

მაგრამ ეს ახლა არის ზღაპარი “იყო და არა იყო რას” მასგავსი და თუმცა ზღაპრის მჯეროდეს მინდა, მე ბავშვი უკვე არა ვარ ახლა და მე ზღაპრების ასაკსაც გავცდი.
ძალიან ბევრი საქმე გაგიჩნდა და მეგობარიც გაგიჩნდა ბევრი, მე შენთვის ისე ზედმეტი გავხდი, როგორც ასანთის დამწვარი ღერი.

შენ შეყვარება თავისა იცი, შენ სიყვარული არ იცი მხოლოდ, და თუმცა ახლა იმ სიყვარულით, იმ მოგონებით ვცოცხლობ და ვცხოვრობ,
მე ვხვდები უკვე ძალიან კარგად, რომ შენ არასდროს არ გყვარებივარ, მე გჭირდებოდი მხოლოდ და მხოლოდ.

შენ გაფრინდები და გადალახავ უსაზღვროების სუყველა საზღვარს, ხელში აიღებ მზერის ისრებს და დაემსგავსები მერე მოისარს, უნდა მოისხა შენ ანგელოზის მსუბუქი ფრთები და მერე ყველას მადლი მოისხა.
ვეღარ გაგდევნე ჩემი ფიქრიდან, არ ვიცი ახლა რა უნდა გთხოვო, შენ მაშინ იყავ უფრო ძვირფასი, როცა ძალიან იყავი შორი და ოცნებებში მხვდებოდი მხოლოდ.

მარტო ვარ შუა ოკეანეში,
სადღაც ძალიან შორს დარჩა ახლა ჩემი კეთილი იმედის კონცხი. მე შენ მაშინაც მემახსოვრები შენს ხსოვნაში რომ აღარ ვიქნები და დაგივიწყებ, როს გაყუჩდება ყველა ტკივილი სულის და ხორცის.
ჩვენს შორის ჩადგა უსასრულობა (მანძილით როდი გაიზომება ან სიშორე და ან სიახლოვე), ვერ მიგატოვებ მე შენ ვერასდროს, თუ შეგიძლია შენ მიმატოვე!
რომც წამოვიდე ამ წუთში შენსკენ, რომც დავივიწყო წარსული წამით, გზას გადამიჭრის ბებერი კატა, ყველა კატაზე დიდი და შავი!
და აღმოჩნდება ესეც ამაო, მე ვერ ვიპოვნი სასურველ ფერებს... ბარემ გადავდგათ თითო ნაბიჯიც და მე უფსკრულში დაგახრჩობ მერე.

მე სხვათაშორის გავიარე შენს ცხოვრებაში. შენ გამაყოლე ისეთი მზერა,
რომ მე მთელი ხმით მსურდა მეყვირა:
- რა დაგემართა! ვერა მცნობ?
მე ვარ!

უკვე თენდება.
თენდება უკვე, ღამე ქალივით ნებდება დილას, წვიმის წვეთები, როგორც ცრემლები დაჰკიდებია ბალახს და მინას.
მე დავიღალე, მე აღარ ძალმიძს აღარც თხოვნა და აღარც მოთხოვნა, მე უშენობა ძალიან მიჭირს...(გარეთ პატარა ალუბლის ტოტზე სულ პაწაწინა შემოჯდა ჩიტი).
მე მენატრები, როგორც ბავშვობა (მე აღარასდროს ვიქნები ბავშვი). მე მაინც მჯერა, შენ მოხვალ ჩემთან, მაგრამ მე აღარ დაგხვდები სახლში!
თუმც ყველაფერი განვსაზღვრე თითქოს, ხვალ რა იქნება მაინც არ ვიცი, იქნება ხვალე ჩემი ცხოვრება სულ სხვანაირად უნდა აეწყოს, უეჭველი კი ის არის მხოლოდ, რომ ყველაფერი არის საეჭვო.

მე ვარ მდინარე!
ყველა მდინარე მუდამ მეორე მდინარეს ეძებს, მეორეს ეძებს, რომ შეუერთდეს და მერე ერთად გავიდნენ ზღვებზე,
არ შეიძლება, არ შეიძლება მთელი სიცოცხლე გეძინოს მარტოს, ამიტომ მუდამ ვიღაცას ეძებ, მუდამ ვინმესთან შეხვედრას ნატრობ
დღემდე ამის თქმას ვერ ვახერხებდი, დღეს კი ფრჩხილებში მოგწერო უნდა:
(ვისაც ეძებდი, ის არ აღმოვჩნდი, არც შენ ყოფილხარ, მე ვინცა მსურდა).

შენ ახლა ალბათ ტირიფთან ზიხარ და ვიღაც ბიჭი სიყვარულს გიხსნის, შენთვის ხომ მუდამ სულერთი იყო სუყველა სიტყვა - ჩემი თუ სხვისი.
შენ ახლა ალბათ სულ სხვასთან ზიხარ და არაფერი არ გახსოვს ჩემი: მე შენს ხსოვნაში მალე გავქრები,
ვით ღია ზღვაში თვალს და ხელს შუა ქრება პორტიდან გასული გემი!
შენ არ გეგონოს, რამეს ვითხოვდე, ან გამომქონდეს მე განაჩენი. არც სიახლოვე, არც სინანული, არც დაბრუნება, არც აღსარება,
მე არაფერი არ მინდა შენი.

ვერ ამიხსნია ეს გაორება, მე ახლა უკვე სხვაცა ვარ თითქოს, ჩემში ჩამჯდარა ორი არსება, ორივე ჩემგან თავისას ითხოვს.
ორი არსება ჩამჯდარა ჩემში ორივე თავის სიმართლეს იცავს, კაცის ცრემლივით ტკბილ - მწარე ღვინოს ორივე თავის დოქიდან მისხამს.
შენ რა ღირსი ხარ ამ წერილისა, მაგრამ მე მაინც მოგწერე იგი, მე არაფერი არ მეგულება შენი მეტყველი თვალების იქით:
მგონი ვიღაცამ ჩართო რადიო, - ჩემსკენ მოიწევს ბებერი გრიგი, იქნებ წერილი არც ღირს იმდენად, მაგრამ გთხოვ, მაინც გახსენი იგი...
მე არაფერი არ მეგულება მაგ მშვენიერი თვალების იქით!...

ეს არის ალბათ უკანასკნელი, მე აღარასდროს მოგწერ ბარათებს, დღესაც არაფერს გეტყოდი, მაგრამ, მგონი სიმთვრალე მალაპარაკებს.
მე ველი წერილს, მე ველი წერილს, რადგანაც რამეს ელოდო უნდა, ეს იყოს თუნდაც მხოლოდ სალამი, ეს იყოს სუფთა ფურცელი თუნდაც!

P.S. შენ არ გეგონოს ჩემი წერილი ან კურთხევა და ან ანათემა, არც თავს ვიმართლებ, მხოლოდ მტყუანი მოჰყვება – ხოლმე თავის მართლებას.
დღეს გავიხსენე სულ ყველაფერი, რაც მეგონა, რომ აღარც მახსოვდა, რაც მაცინებდა, რაც მატირებდა, რაც მაღონებდა და რაც მართობდა.
მე შენ გიგზავნი ახლა ამ წერილს ჩემი ფიქრით და ტკივილით სავსეს, ასე თავდება ყველა წერილი, დე, ეს წერილიც გათავდეს ასე.
მე ველი პასუხს, მე ველი პასუხს, რადგან სხვას უკვე არაფერს ველი, თვითონ არ ვიცი, ჩემი წერილი რად გამოვიდა ასეთი გრძელი...
გთხოვ მაპატიო, გთხოვ მაპატიო, გთხოვ მაპატიო გაკრული ხელი.

პაატა ნაცვლიშვილი

ღამეა. მარტოს, დაღლილს ფიქრებით, შენი წერილის წაკითხვის შემდეგ, ამტკივდა გული და იმას ვფიქრობ, პასუხი გაგცე – ნეტავ თუ შევძლებ.
ცაზე ვარსკვლავებს აქრობს ღრუბელი, მხრებზე მაწვება კუპრივით ღამე, სანთელს ვანთებ და გულს ვეკითხები: რა ვუპასუხო – მითხარი რამე.
ჩურჩულებს სიო და თმის კულულებს ელამუნება ჩემს ყვრიმალებთან, ყელზე მევლება, ვით შენი ხელი, შენგან მოსული იდუმალება.

კაცი, რომელიც ფიქრობს წარსულზე, აწმყოც აწუხებს და მომავალიც, ავბედობაც დ კაიბედობაც ხვედრია მისი. რა ბედნიერი ქალი ვარ მაინც, რომ გავხდი შენი წერილის ღირსი.
ისევ გახსოვარ და ისევ ნატრობ ჩემი თვალების ხილვას და ციმციმს. სიმართლე გითხრა, მეც მენატრები, უშენოდ ყოფნა ძალიან მიჭირს. ქალისთვის განა ადვილი არის გადავიწყება ლამაზი ბიჭის?!
რატომ გგონია, არ გითქვამს ჩემთვის სასიყვარულო სიტყვა არც ერთი. როგორ არ გითქვამს, აბა ამქვეყნად, აქამდე, ჩემო, როგორ გავჩერდი?
სულაც არ მიყვარს მე ის გულცივი, ვინც იებს აძრობს დედამიწიდან, შენ კი გეგონა, შენს თავს მერჩივნა ყველა, ვინც თურმე იებს მიძღვნიდა.
არ ხარ მართალი, ჩემო ძვირფასო, მე ორგულობის არა მაქვს ნიჭი, ქალაქში დღესაც არ მეგულება შენზე კარგი და ლამაზი ბიჭი.

ეს შენ შეგეძლო სხვაც გყვარებოდა, არ ვიცი, ჩემზე ნაკლებ თუ მეტად, მაგრამ ფაქტია, რომ სიყვარულმა მე ცხოვრებაში დამტოვა კენტად.
ეჭვებისაგან შეშლილი იყო ჩემი სული და ჩემი სხეული, მაგრამ სიტყვაც კი არ დამცდენია. მე საყვედურის არ მქონდა ძალა, რა საჭიროა ხვეწნა–მუდარა, ვინც წამსვლელია, ის მაინც წავა.
არც მერე მითქვამს მე საყვედური, როცა წახვედი, დამტოვე მარტო. დანაშაული შენ თუ არ გქენჯნის, სხვამ გაგრძნობინოს – არა მგონია. შენ კი აკრძალულ მკვლელობით მომკალ, ვით აქაფებულ ზღვაში თოლია.
სიკვდილი ბევრად სჯობია ღალატს. ვინა თქვა, თითქოს მისი სწორია. სიკვდილის შემდეგ კაცი ისვენებს, ღალატის შემდეგ – არა მგონია.

დიდხანს ველოდე საწადელ სიტყვას, არ გაიმეტე, აღმოჩნდი ძუნწი. არ ვიცი, ვისთვის გადაინახე, შენ იქნებ ახლაც ვიღაცას უცდი!
შენ ჩემს შესახებ არაფერიც არა გცოდნია, მე კი სხვებისგან ხშირად–ხშირად გამიგონია, შენი მიჯნური შენი ღირსი სულ არ არისო.
მე რას ვფიქრობდი? აბა, რა გითხრა, შენ ყველაფერი იყავი ჩემთვის: ადამიანი, სატრფო, მიჯნური, ყოვლის მძლეველი იყავი ღმერთი.
ვიყავით ორნი, მთელი ქალაქი ჩვენს სიყვარულზე ლეგენდებს თხზავდა. არც გაგონილი, არც წაკითხული სხვა სიყვარული ჩვენსას არ ჰგავდა.
მარტის თვესავით არეულია შენი აზრები, შენი ფიქრები და მეჩვენება, რომ სიბერმდე სულ გაზაფხულის ფერი იქნები.

კვლავ მტანჯავს შენი ხილვის სურვილი, არ თქვა, რომ ამის არ მაქვს უფლება, მე სიყვარულის თვით ღმერთი მწყალობს, მოდის და შენზე მესაუბრება.
როგორ მიყვარხარ? – არ შემიძლია, სიმართლე გითხრა, აღწერა მისი. გამოთქმა, ჩემო, ყველაფრის ძალმიძს და არც არაფრის დახატვა მიჭირს, მაგრამ სიყვარულს, მე რომ განვიცდი, მე რითაც ვცოცხლობ, მე რითაც ვიწვი, როგორ აგიწერ... მქონდეს იმედი ნეტავი რისი, როცა საკმარი არ მაქვს სიტყვები, არც მეხმარება აზრები სხვისი.
თმებში იმძლავრა სითეთრემ. იცი, თმის თეთრი ფერი თუ რა ბევრს ამბობს. თვალთაგან ცრემლი ჩამომდის ღვარად და წამწამებზე საღებავს ალბობს.
ღმერთს არ ვახსოვარ დაბადებიდან, არ გამითენა დღე ჯერ მზიანი. ვერ ამიხსნია, ნუთუ დარდისთვის ჩნდება ამ ქვეყნად ადამიანი?

გადავიღებე თმები თაფლისფრად, ვარ შავთვალება, ლამაზი ქალი. დავხეტიალობ, დავალ მთელი დღე, იქნება სადმე შენ მოგკრა თვალი, რომ გაგახარო ჩემთან შეხვედრით და ძველებური მოგკიდო ალი.
ალერსი გინდა? – მოგეფერები, შენ ახლა სევდა მეტი გაქვს გულში, ჭაღარა თმებში შეგიყოფ თითებს, ჩაგეღვენთები მალამოდ სულში.
მაგრამ ამაო ცდაა ყოველი, შენ ჩემზე ფიქრი აღარ გაწუხებს. თუ არ ისურვებ, შენ თუ არ გაწყობს, არავის ტრფობა არ შეგაწუხებს.
უშენოდ ყოფნამ სული დაღალა და გულიც ხშირად მტკივა ძალიან, მე რომ მარტო ვარ, შენ რომ მარტო ხარ, ეს, ჩემო, მხოლოდ შენი ბრალია.

დრომ მოიტანა და გულგრილობა ყველა მამაკაცს ახასიათებს. რად გინდა, მასაც ყულფი არგუნო, ავი ძაღლივით გებას კარებზე. ბაღში შემსვლელი, თუ სურვილი აქვს, უკან დასახევ კარებს არ ეძებს.
წერილს მწერ, მაგრამ სიმართლეს არა და მსგავსს კვლავ დასწერ ალბათ ბარათებს, რადგან გრძნობები კი არ გაწუხებს, ეს მხოლოდ მუზა გალაპარაკებს.
ჩემს სულში ისევ ჩასახლდა სევდა შენზე ფიქრის და შენზე წუხილის. როდი მეგონა გაჭირდებოდა ყოფნა უშენოდ ასე ძალიან. შენც გაპატიებ და სიყვარულსაც, ეს ყველაფერი თქვენი ბრალია.
ჰა! – ეს წერილი უკანასკნლი და გთხოვ, ულმობლად ნუ გამიკითხავ, ნურც პასუხს დაწერ, ნუ შეწუხდები, მე სულ ერთია ვერ წავიკითხავ.

როცა მოვკვდები, შენ არ იფიქრო, არ დამჭირდება სითბო მაგ ხელის, მიცვალებულსაც პატრონი უნდა, მიცვალებულიც ვიღაცას ელის.
გულმა თუ შეძლო, არ მიღალატა, გათენებამდე მოხდა, გადავრჩი, მე შენგან კიდევ დავუცდი ბარათს, რა ეწერება მხოლოდ ბარათში?!
ჩამოდნა ღამე და იფეთქა ცაზე ნათელმა, ვარდისფერ ნისლით აივსო ბინა, მე მთელი ღამე ამ ბარათს ვწერდი, გათენებამდე არ დამეძინა. რა ძნელი არის ასე რომ გიყვარს ის, ვის გულშიაც არა გაქვს ბინა.

მე ახლა, ჩემო, ისე მჭირდება შენი ნუგეში და სიყვარული, როგორც არასდროს. ვეღარ მოვუსმენ ბრალდებებს, ვერა და ეს წერილი, რიგით მეორე, არ დამაბრალებს არაფერს, მჯერა.
შენ ახლა შორს ხარ, მე ვარ სოფელში, ჩვენები უკვე ვენახს თოხნიან და ოხშივარი ძვალს მითბობს მიწის, მე ფეხშიშველი გავრბივრ სადღაც. შორს, ჰორიზონტზე ღრუბელი იწვის. სასწაულები ხომ ხდება, ჩემო, მერე რამდენი, ჩვენ კარგად ვიცით. იქნება ჭიშკარს ისევ მოადგე გაუხედნელი ლამაზი კვიცით.
მამალი ღამეს აფრთხობს ყივილით, ცაზე ცისკარი შერჩა კრიალა, წარმოვიდგინე ჩემი მეტოქე, სულზე გველივით გადისრიალა...
ვიღაცამ ყანწი ბოლომდე შესვა დ ალიონი ჩაიკრა გულში, ჩაყურყუმალდნენ მოქეიფენი ერთიმეორის ღრმა სიყვარულში.
მასპინძლის გოგო გარმონზე მღერის და მაგონდება მე ჩვენი ყრმობა, ცეკვით რომ ვცვეთდით წითელ ქალამნებს. რა თვალები გაქვს – მითხარი ერთხელ – ფეხს ვერ გადადგამ, ისე დაგაბნევს.
და მარტოობაც იმიტომ გვაკრთობს, აწმყო არაფრით რომ არ გავს წარსულს. მე მაგონდება, როგორ ეტრფოდი შენ ჩვენი გვარის შავტუხა ასულს, ახლა ასე რომ დაგვიწყებია და სიყვარული რატომღაც სხვა გსურს.
რა უფლება მაქვს, რომ სხვის სურვილებს და გემოვნებას დავუგო მახე, რად გაგახსენო მე ჩემი თავი, თუ ჩემზე უფრო ლამაზი ნახე.
მისთვის ჩაწნული სიტყვების გვირგვინს, ვიცი რომ მსგავსი ექნება ფერი, ჩემთვის მოძღვნილი აზრთა კონების, შენ ხომ საერთოდ არა გაქვს ნიჭი სხვა სიყვარულის გამოგონების.
ჩვენ აღარ გვჯერ სასწაულების, შევეჩვიეთ და აღარად ვაგდებთ. ყველა სიკეთეს, ციურს, მიწიერს, შევყურებთ იჭვით, მიტომ დავკარგეთ დარდის, ოცნების და სიყვარულის უბდლო ნიჭი.
მოგენატრები ყოველთვის, როცა ცას გადაკუპრავს შავი ღრუბელი და ჩამორცხავს შენს ფანჯრის მინებს შხაპუნა წვიმა. მე ვიცი, რასაც ინატრებ ამ დროს, მე ვიცი, ამ დროს გული რომ გტკივა.

გამახსენდება ჩვენი სოფელი, თითქოს საგანგებოდ დახატული, წყაროსთან მორაკრაკე, უსახელო, მაგრამ რა ლამაზი ნაკადული, ,,ნათელა ღელე", ჩაკიდებული, აქეთ პარტახი და იქით საყვირია, ჩვენი ორღობე, მწვანით ჩაკუპრებული, მზის და მთვარის სხივს მონატრებული, დილა იმერული, ღამე იმერული, ცაზე მოკიაფე ვარსკვლავთა კრებული. ჩემი ეზო, მწვანით დაფარული, ყვავილებით და ფოთლებით დაქარგული, ჭიშკართან ლოდინით დაღლილი ყმაწვილი, ჩემი სიყვარულით გათანგული.
გაგახსენდება სკოლის შენობა, დახურულ ფანჯრებს მიმდგარი ქალი, გარეთ წვიმაა, ნოემბრის სუსხი და წვიმის წვეთებს აწვალებს ქარი. ის ლოცვასავით ამოთქვამს სათქმლს, თან ბუნებისკენ უჭირავს თვალი. ,,შეხედე, ჩემო, უკვე აცივდა, ხეებს ყვითელი ფოთლები სცვივა და ტირის, ტირის მიწაზე წვიმა, წვიმასაც თავის ტკივილი სტკივა.
მალე, სულ მალე იქცევა ფიფქად, უსპეტაკეს და უწმინდეს მასად, მაგრამ უხეშად თუ შევეხებით, ისიც გაქრება ყველა ლამაზი ოცნების მსგავსად".
...ქაშვეთში ალბათ ჩაქრა სანთელი, მე ის ავანთე თერთმეტ საათზე (იქიდან ახლო იყო შენამდე). იქ რა მინდოდა? – ღმერთს შევეხვეწე: ,,უფალო ღმერთო, შენ გევედრები, გვაცოცხლე სულის გადარჩენამდე, სანამდე კიდევ გვქეჯნის ნამუსი და გზა სავალი მოსჩანს შენამდე".
ცუდად აგვიხდა, ჩემო, ის ნატვრა, ვერ ვიარსებეთ ჩვენ ერთად დიდხანს, მაგრამ რა გიყო, ვერ დაგივიწყებ, არც შენ არა გაქვს უფლება დაშლის, ხდება, რას ვიზამთ, კრიალა ზეცას უსიამოვნო ღრუბელი წაშლის.
სიზმარში გნახე, უფლის წინ იდექ ცოდვებისაგან განაწამები. მე მოვდიოდი, მე მოვდიოდი, მე მოვდიოდი შენსკენ წვალებით, მინდოდა, ჩემო, გადამერჩინა ღმერთის რისხვისგან შენი თვალები.
მე გაპატიებ, მე გაპატიებ. და მერე ყველა შეგინდობს, ვიცი. ხოლო ღმერთი თუ მაინც გაწყრება, მე დავბან ფეხებს ვით მაგდალინა და შევუმშრალებ ლამაზი თმებით. ღმერთიც შეგინდობს, მეც გაპატიებ და მერე უფრო მშვიდად მოვკვდებით.
მე გაპატიებ, რადგან არ ვიცი, რად ვარ ცოდვილთა ასე მიმნდობი, არ ვიცი, წარსულს რტომ ვივიწყებ და ან მომავალს რატომ ვენდობი.

წლები მიდიან, თმები თეთრდება და ნაოჭები ღარავენ სახეს, ლამაზ თვალებში ჩამდგრა ნისლი, ამაოდ გძებნეს, ვერსად ვერ გნახეს.
შენ კარგად მიცნობ, იცი, არა მაქვს შეუნდობლობის დამღა და ნიჭი, მიყვარდა, მიყვარს და მეყვარება კიცხის ტალახში გასვრილი ბიჭი.
ცუდად აგვიხდა ის წინათგრძნობა, თოვლივით გაქრა ჩვენი ოცნებაც, არც გვეცინება, არც გვემღერება, არც გვეფერება, არც გვეკოცნება.
მეეზოვეებს გადაუშლიათ შენი და ჩემი ნაფეხურები და დაგვილ ქუჩას სულ სხვები ცვეთენ. ცის კიდეში კი ... მარტო დარჩენილ ბრდღვიალა მთვარეს ავი ძაღლები – ჰყეფენ და ჰყეფენ.
ის მთვარის შუქი, შენსკენ მფრინავი, მე შევაჩერე ჩემი ხელებით, სანამ შენ გნახავს, შენამდე მოვა, სულ ცოტას მაინც მოვეფერები.
მე სიყვარულში არ მქონდა ბედი, არ ვიცი რატომ, ვისი ბრალია, რაც მოხდა, იცი, შენი ბრლია, ფიცის გატეხვა ავთა საქმეა, ერთგულება კი კარგთა ვალია.
გამატიალა ტანჯვა–წვალებამ, გულს არაფრი არ უხარია, სარკეს ჩავყურებ და მეტირება, სახე ნაოჭებს დაუღარია.

რად გაკვირვებდა, დღესაც არ ვიცი, ჩემი ნაღველით სავსე თვალები. შენ ბედნიერი იყავი მუდამ, მე კი ცხოვრებას მივდევ წვალებით და ბოდიშს გიხდი, რომ დავიწყება შენი ვერ შევძელ, კარგო, ვერაფრით, გული მატკინე თუ გამახარე, კმაყოფილი ვარ მაინც ყველაფრით.
ბედნიერებას მე აღარ ველი, არ შეიძლება ლოდინი მისი, ბედნიერება ჩემი შენ იყავ, სხვასთან ვერ გავხდი მე იმის ღირსი.

შენ ახლა შენი ოჯახი გათბობს, ჭიკჭიკებს ორი ჩიორა ჩიტი, მეუღლეც ალბათ მუხლზე თუ არა, სადმე მახლობლად საწოლზე გიზის. შენ მართალი ხარ, მეც ასე ვფიქრობ, ასეთი ყოფა ყველას სჯობია, არ შეგაწუხებს იმაზე ფიქრი, ვისაც უყვარხარ – სხვისი ცოლია, რომ ის აკრძალულ მკვლელობით მოჰკალ, ვით აქაფებულ ზღვაში თოლია.

აზრი აღარ აქვს წუხილს და ტილილს, წლები გსულა მერე რამდენი, ჩვენ წავალთ, ქვეყნად კიდევ დარჩება სიყვარულისთვის ცრემლის დამდენი.
და მაპატიე, თუ დავიღალე, გაქრა სურვილი წერილის წერის. ტელევიზორში ბიჭუნა უკრავს და ჩვენ საყვრელ სიმღერას მღერის:
,, სიყვარულში ბედი სწყალობთ გედებს,
ერთგულების საოცარი ნიჭი აქვთ,
სცილდებიან ერთურთს მხოლოდ ერთხელ,
როს იმ ქვეყნად სამუდამოდ მიდიან."
თბილისში უკვე დადნა თოვლი და გაზაფხული შემოდის ეშხით. ვიღაცა ისევ გაყიდის იებს და გაიღვიძებს ოცნება ჩემში, გზის პირად როგორ მიცდის მაღალი, ჭაღარა კაცი იებით ხელში.
ისევ მოდიხარ, შენი ღიმილით ისევ ანათებ ჩემს ბნელ სამყაროს. შერისხე, ღმერთო, ყველა შერისხე, შეყვარებულნი ვინაც გაყაროს.

მზე ამოვიდა და მწვანე მდელოს თბილი ალერსით შეაშრო ნამი. შორს ჰორიზონტზე ვიღაცა გაჩნდა, ვიღაც შენს მაგვარს მოვკარი თვალი. ნუთუ შენა ხარ, ჩემო სიცოცხლევ, ნუთუ შენ მოგაქვს მწყურვალთან წყალი.

ნათელა მდინარაძე

ახლა ღამეა. შობაღამე. ჩემს პატარა ციხესიმაგრეში ყველა უაბჯრო მეციხოვნემ ძილს მისცა თავი. სძინავს შენს და-ძმას, დედაშენსაც კი.
შენ ისე შორს ხარ ჩემგან…მაგრამ დაე თვალისჩინი წამერთვას, თუ ახლაც, ამ წუთს შენს პორტრეტს არ ვუმზერდე. ის აქ არის, ამ მაგიდაზე, ჩემს გულთან ახლოს. შენ კი სად ხარ? შორს, ზღაპრულ პარიზში. ელისეს მინდვრების თეატრში დიდებულ სცენაზე ცეკვავ.

ხომ კარგად ვიცი ეს, მაგრამ მაინც, წყნარი ღამის მდუმარებაში თითქოს ცხადად ჩამესმის შენი ნაბიჯების ხმა. ვხედავ შენს თვალებს, ზამთრის ცაზე გაბნეული ვარსკვლავებივით რომ კიაფობენ. ვიცი, ამ ლამაზ სპექტაკლში ხანისგან დატყვევებული სპარსელი მზეთუნახავის როლს ასრულებ. იყავი მზეთუნახავი და იცეკვე! იყავი ვარსკვლავი და იკაშკაშე! მაგრამ თუკი მაყურებლის მადლობამ და აღტაცებამ დაგათროს, თუ მორთმეული ყვავილების სურნელებამ თავბრუ დაგასხას, განმარტოვდი სადმე კუთხეში და ჩემი წერილი წაიკითხე. ყური მიუგდე მამაშენის ხმას. მე მამაშენი ვარ. ჯერალდინა! მე ჩარლი ჩაპლინი ვარ, ჩარლი ჩაპლინი!

იცი კი რამდენჯერ დამთენებია შენს სასთუმალთან?! სულ პაწიას, ზღაპრებს გიყვებოდი! – ხან მძინარე მზეთუნახავისას, ხან ბოროტი გველეშაპისას. ხოლო როცა ჩემს ბებერ თვალებს ძილი წამოეპარებოდა, დავცინოდი მას და ასე ვეუბნებოდი: „გამშორდი – მე ჩემი გოგოს ოცნებები მეზმანებიან!~ მე ვხედავდი შენს ოცნებებს, ჯერალდინა! ვხედავდი შენს მომავალს, შენს დღევანდელ დღეს. ვხედავდი სცენაზე მოცეკვავე ასულს, მოფარფატე ფერიას. მესმოდა როგორ ლაპარაკობდა ხალხი: `ხედავთ ამ გოგონას?! - ერთი ბებერი კლოუნის ქალიშვილია. არ გახსოვთ, ჩარლის რომ ეძახდნენ?~

ხო, მე ჩარლი ვარ! ბებერი მასხარა. დღეს შენი ჯერია, იცეკვე! მე ფართხუნა, დაკონკილი შარვლით ვცეკვავდი, შენ პრინცესას აბრეშუმის სამოსი გმოსავს. ეგ ცეკვა და ტაშის გრიალი დროდადრო ცაში აგტყორცნის. გაფრინდი, გაფრინდი, მაგრამ ხანდახან მიწაზეც დაეშვი! შენ უნდა ნახო ხალხის ცხოვრება – ცხოვრება იმ ქუჩის მოცეკვავეებისა, შიმშილისაგან დაოსებულნი, სიცივითა და სიღატაკით ათრთოლებულნი რომ როკავენ! მათი ხვედრი მეც მიწვნევია, ჯერალდინა. იმ ჯადოსნურ ღამეებში, შენ რომ ჩემს ზღაპრებთან ერთად იძინებდი, მე არ მეძინა. დავყურებდი შენს საყვარელ სახეს, ვუსმენდი შენი გულის ფეთქვას და ჩემს თავს ვეკითხებოდი: `ჩარლი, ნუთუ ეს ღლაპი შენ ოდესმე გაგიცნობს?~ შენ არ მიცნობ მე ჯერალდინა...…იმ შორეულ ღამეებში უამრავ ზღაპარს გიყვებოდი, მაგრამ ჩემი ზღაპარი არასოდეს მიამბია.…ისიც ძალიან საინტერესო ზღაპარია, ჯერალდინა. ზღაპარი მშიერი მასხარისა, ლონდონის ღატაკთა კვარტლებში რომ მღეროდა და ცეკვავდა, მერე კი… მოწყალებას აგროვებდა! აი, ჩემი ზღაპარი! მე ვიცი რა არის შიმშილი! ვიცი რას ნიშნავს უსახლკარობა! ეგ კიდევ რაა?! - მე გამოვცადე დამამცირებელი ტკივილი მოხეტიალე მასხარისა, რომლის მკერდში მობობოქრე სიამაყის ოკეანე სამოწყალოდ გადაგდებულ მონეტებს უნდა დაეშრო. მაგრამ მაინც, მიუხედავად ყველაფრისა, ცოცხალი ვარ, ცოცხლებზე კი მუდამ ცოტას ლაპარაკობენ...

შენ ჩემი გვარის ხარ – ჩაპლინი! ლამის ნახევარი საუკუნე ეს გვარი მთელ დედამიწას აცინებდა. მაგრამ სიცილი რაა იმასთან, რაც მე მიტირია, ჯერალდინა?! -სამყარო, სადაც შენ ცხოვრობ, მარტო ცეკვის და მუსიკის საუფლო როდია!...

ჯერალდინა! შუაღამისას იმ დიდებული დარბაზიდან რომ გამოხვალ, დაივიწყე შენი მდიდარი თაყვანისმცემლები, მაგრამ არ დაგავიწყდეს ტაქსის მძღოლს ცოლის ამბავი გამოჰკითხო, შეიძლება ცოლი ფეხმძიმედ ჰყავდეს და იმის ფულიც კი არ ჰქონდეთ, რომ თავიანთი მომავალი პირმშოსათვის სახვევები იყიდონ. თუ ასეა, ადექი და ჩაუდე ფული ჯიბეში. მე ბანკში ნათქვამი მაქვს, რომ ეს ხარჯები გაისტუმრონ. სხვას კი ყველას ზუსტად გადაუხადე!

დროდადრო მეტროში ჩადი. ქალაქი დაათვალიერე. იარე ფეხით, ან ავტობუსით. ხალხს დააკვირდი! ქვრივ-ობლებს შეხედე! და თუნდაც დღეში ერთხელ მაინც უთხარი შენს თავს: `მეც ერთ-ერთი მათგანი ვარ!~ - დიახ, შენ ერთ-ერთი მათგანი ხარ, ჩემო გოგონა. ხელოვნება, სანამ ცაში ასაფრენად ფრთებს უბოძებს ადამიანს, ჯერ ფეხებში ურტყამს... როცა დადგება წამი და იგრძნობ, როგორ მაღლდები მაყურებელზე, მაშინვე გადი სცენიდან, პირველივე ტაქსი გააჩერე და პარიზის გარეუბნებს მიაშურე. მე კარგად ვიცნობ ამ უბნებს. იქ იხილავ მოცეკვავე ქალიშვილებს – შენსავე მსგავსთ, შენზე უფრო ლამაზებსაც, შენზე ამაყებს! შენი თეატრის პროჟექტორების თვალისმომჭრელ ელვარებას იქ ვერსად ნახავ! მათი სცენის პროჟექტორი მხოლოდ მთვარეა. დააკვირდი, აბა კარგად დააკვირდი: ხომ შენზე უკეთ ცეკვავენ?! - გამოტყდი ჩემო გოგონა! ცოტას როდი შეხვდები ისეთს, ვინც შენზე უკეთ ცეკვავს, ვინც შენზე უკეთ თამაშობს. და ეს გახსოვდეს: ჩარლის ოჯახში არასდროს ყოფილა ვინმე ისეთი ხეპრე, რომ მეეტლისათვის უკმეხი სიტყვა ეთქვას, ან სენის სანაპიროზე მჯდარი მათხოვრისათვის დაეცინოს!

მე ბებერი ვარ და ჩემი სიტყვები შეიძლება სასაცილოდ ჟღერს, მაგრამ მაინც ასე მგონია, რომ შიშველი სხეული იმას უნდა ეკუთვნოდეს, ვინც შენს გაშიშვლებულ სულს შეიყვარებს. რა ვუყოთ მერე, თუ ჩემი შეხედულება ამ საკითხზე მოძველებული გამოჩნდება?! - თუ ასეა, ჯერ კიდევ ათი წლის წინათ ფიქრობდნენ ასე, ნუ გეშინია. ეგ ათი წელი ვერ დაგაბერებს… ჯერალდინა, მე მინდა, რომ შენ ამ შიშველთა კუნძულის უკანასკნელი ქვეშევრდომი იყო.
ვიცი, მამებს და შვილებს ნიადაგ ბრძოლა აქვთ ერთმანეთში. მეომე, ჩემო გოგონა. ჩემს აზრებს ეომე. მე არ მიყვარს მორჩილი შვილები. და ვიდრე ამ ბარათს ჩემი ცრემლები არ დასდენია, მინდა მჯეროდეს, რომ ეს შობის ღამე, სასწაულების ღამეა. მინდა რომ მოხდეს სასწაული და შენ მართლა გაიგო ყველაფერი - ყველაფერი რაც შენთვის მინდოდა მეთქვა.
ჩარლი დაბერდა ჯერალდინა! ადრე თუ გვიან თეთრი სასცენო კაბის მაგიერ შავებში უნდა გამოეწყო და ჩემს საფლავზე მოხვიდე. ახლა არ მინდა გული გატკინო, მაგრამ ხანდახან სარკეში ჩაიხედე – იქ მე დამინახავ. შენს ძარღვებში ჩემი სისხლი ჩქეფს. მე მინდა, რომ მაშინაც კი, როცა ჩემს ძარღვებში სისხლი დინებას შეწყვეტს, არ დაივიწყო მამაშენი - ჩარლი ჩაპლინი.
მე ანგელოზი არ ვყოფილვარ, მაგრამ ყოველთვის ვცდილობდი ადამიანი ვყოფილიყავი...

ჩარლზ სპენსერ ჩაპლინი

არ ვიცი რას მივაწერ ამ ბოლო დროს დასტა–დასტად რომ მიგზავნი ბარათებს. მე მხოლოდ ერთადერთხელ მოგწერე და მაშინაც მთელ ცისქვეშეთს ვიფიცებდი, რომ კარგა ხანია აღარ მახსოვხარ და აღარც შენთან გატარებული ტკბილ–მწარე დღეები მაგონდება–მეთქი; მართლაც, რა ბედნიერებაა, რომ უშენობის ეს დღეები ისე გაილია, ერთხელაც არ გაიელვა შენმა ფერმკრთალმა, უღვთოდ ლამაზმა სახემ... თორემ რას ჰგავდა ადრე ჩემი ცხოვრება დღენიადაგ შენზე ფიქრით გათენებულ–დაღამებული?
შინ იმიტომ მივიჩქაროდი, მისვლის უმალ დამირეკავდი ხოლმე, სამსახურში ყველაზე ადრე იმიტომ ვცხადდებოდი, ოთახში შესვლისთანავე ტელეფონის ზარი გაისმოდა და ეს უსათუოდ შენ იყავი.
ახლა კი... ახლა მე ,,მიტოვებული ქალი" მქვია (გახსოვს ბალზაკის ეს დიდებული მოთხრობა?). ჰო, მიტოვებული მქვია, უდანაშაულოდ, განუსჯელად, დაუნდობლად მიტოვებული, და მაინც ბედნიერი, რადგან შევძელი შენი დავიწყება.
შენ იცი, დიდი ღვთისმოსავი არა ვარ. ამ ბოლო დროს კი ღმერთს მხოლოდ ამას შევთხოვდი – მოეცა ჩემთვის ისეთი ძალა, შენს დავიწყებას რომ შემაძლებინებდა... და მისმინა! აღარ მახსოვხარ, გესმის? აღარ მაგონდები!

მერედა რა, თუ ამას წინათ დიდ პალმას რომ ჩავუარე, წუთით, მხოლოდ წუთით შევჩერდი და ისე ნათლად, ისე ცხადად დაგინახე ხეზე ზურგმიყრდნობილი... მაგრამ ეს იყო წუთით, მერე კი გაქრა, გაუჩინარდა ეს წამიერი მოლანდება...
მერედა რა, თუ ჩემი სახლის წინ ვიღაცეები იდგნენ და ერთს, შენსავით მაღალსა და ბეჭებგანიერს სულ შენი ხმა ჰქონდა და შენივ სიცილი... მერე რა, თუ მუხლები მომეკვეთა და კინაღამ წავიქეც...
მერედა რა, დღეს დილით ავტობუსში ჩემს პირდაპირ მჯდომი მამაკაცი შენ თუ გამსგავსე? მის თმებსაც შენსავით მხოლოდ ერთგან გასდევდა ნაადრევი ჭაღარის თეთრი ზოლი... მერე ირგვლივ საოცარი სიბნელე ჩამოწვა და იმ უკუნეთში მხოლოდ ეს ზოლიღა კიაფობდა ქვეცნობიერად, ის თეთრი ზოლი.

იცი რას გეტყვი, ბატონო ჩემო? თუ არ გადავიფიქრე და ამ წერილს მაინც გამოგიგზავნი, დასაწყისში რამდენსამე სტრიქონს უკვალოდ წავშლი. თორემ ეს რა გამოდის? სულ ამაოდ, სულ ტყუილად დამიფიცნია მთელი ცისქვეშეთი... მაინც .........!

ძვირფასო შვილო სიცოცხლეს გისურვებ...
ხანდახან ვნატრობ, ნეტავ იმის ძალა შემწევდეს, ყველა სურვილი რომ აგისრულო, ოცნებები ცხადად გიქციო...
მინდა ხედავდე - როგორ ტორტმანებს ცაში თოლია,
მსურს დაინახო ცისარტყელები და მტრედისფერი განთიადები,

მინდა, რომ გრძნობდე დაუვიწყარ და მკვეთრ სურნელებას პირველი იის, ქათქათა სუფრის, შემწვარი წაბლის,
მოსიყვარულე ახლობელ ხელებს...
გემოს - ახალი პურის, წყაროს ცივი წყლის, საამო ღვინის...

შვილი ყველაზე დიდი შენაძენია, თუკი მშვიდ ძილს და მოსვენებას მუდამ უფრთხოდი,
რაც შენ გამიჩნდი, ცხოვრება უჩვეულო წიგნის კითხვას დაემსგავსა, ერთი სული მაქვს, სანამ ფურცელს გადავშლი და წავიკითხავ, რა სიახლეს მიმზადებ ახლა...

ყოველი შენი წარმატება მეამაყება - ვიცი, დაუზოგავი შრომის ფასად გაქვს მოპოვებული.
მეამაყება შენი სილამაზე, გონიერება...
მაგრამ ყველაზე მეტად იმით ვამაყობ, რომ ხარ ისეთი, როგორიც ხარ!
მინდა იცოდე - შენ ჩემთვის ყოველგვარი "წარმატების" გარეშეც განსაკუთრებული ხარ!

დედის წერილიდან.